terça-feira, 9 de setembro de 2025

ACTIVITATE LITTERARI E MUSICAL IN INTERLINGUA (prime semestre de 2025)

  

Iste anno io comencia a passar in revista le activitate litterari e musical de interlingua in cata anno. Pro simplificar le carga e non obligar le lectores a attender longemente, io divide le reporto annual in duo reportos semestral.

Pro lectores e interessatos il es plus commode e plus practic si illes dispone hic omne datos e ligamines compilate e facilemente accessibile. Assi on pote (re)leger textos o (re)ascoltar cantos que, durante su labor quotidian, on non poteva leger o ascoltar tranquillemente.

Hic le adjectivo litterari ha plus tosto le senso “belletristic” (poemas, contos, novellas, chronicas, etc.). Non obstante, in le caso de libros (e brochures) electronic e imprimite – e viste le importantia de tal publicationes pro le vita cultural del communitate de parlatores e usatores de interlingua – io considera e mentiona tamben eventual obras non strictemente belletristic (ergo, anque dictionarios, grammaticas, manuales, e omne sorta de publicationes).

Ecce le compilation del activitate litterari e musical in le prime semestre de 2025. Al fin io presenta anque alicun breve commentos.

 

(1) Activitate litterari

 

Chronicas publicate in revistas

 

Kenneth Platter: “Parlar con locutiones”, Panorama 2025-1, januario-februario, p. 26

Kenneth Platter: “Le rolo del suffrentia”, Panorama 2025-2, martio-april, p. 26

Kenneth Platter: “Lele le lector”, Panorama 2025-3, maio-junio, p. 26

 

Contos e novellas publicate in blogs

 

30/01/2025: Viage intra le centro del Terra (capitulo 1), per Martin Lavallée

28/03/2025: Le imperio del formicas (condensate), per H.G. Wells, trad. Gary Miller

 

Contos e novellas publicate in revistas

 

Alberto Spaini: “Portraitino”. Trad. Stefano Bakonyi. Panorama 2025-2, martio-april, p. 23 [republication ab Currero, maio-junio-julio 1963]

Gerard de Nerval: “Sylvia”. Trad. André Tartiveau. Francia. Panorama 2025-3, maio-junio, p. 23 [republication ab Currero International, januario-februario 1960]

Hans Chr. Andersen: “In mille anos”. Trad. H.P. Frodelund. Panorama 2025-2, martio-april, p. 22-23 [republication ab Currero, novembre-decembre 1963]

 

Libros (e brochures) electronic

 

Giovanni Boccaccio: Chichibio e le grue. Trad. Alberto Mardegan. Union Mundial pro Interlingua. 2025. 8 p. [traduction ab 2006]]

Jacinto Bowks: Lo que concerne un mus. Union Mundial pro Interlingua. 2025. 5 p.

 

Poemas publicate in blogs

 

01/01/2025: Luminose stella, per John Keats, trad. Martin Lavallée

10/01/2025: Pica pica, per Marcus Scriptor

10/01/2025: Le jardin intemporal del amor, per Marcus Scriptor

10/01/2025: Ioancoraamate, per Marcus Scriptor

25/01/2025: Como io te ama?, per Elizabeth Barett Browning, trad. Martin Lavallée

06/02/2025: Emotiones, per Ruud Harmsen

19/02/2025: Besonios, per Marcus Scriptor

19/02/2025: Retorno subite, per Marcus Scriptor

10/03/2025: Io te besonia, per Marcus Scriptor

10/03/2025: Reguardo radioscopic, per Marcus Scriptor

10/03/2025: Esque tu pote viver sin amor?, per Marcus Scriptor

21/04/2025: Le jardin del extasis, per Marcus Scriptor

21/04/2025: Perla nigre, per Marcus Scriptor

21/04/2025: Transformar le mundo con odio, per Marcus Scriptor

25/04/2025: Vive e lassa viver, per Ruud Harmsen

06/05/2025: Le plus grande extasis, per Marcus Scriptor

06/05/2025: Le clave al satisfaction, per Marcus Scriptor

06/05/2025: Pace, per Marcus Scriptor

06/05/2025: Vacuitate, per Marcus Scriptor

19/06/2025: Ballerina Mandolina, per Marcus Scriptor

19/06/2025: Homo pomo, per Marcus Scriptor

19/06/2025: Professor alligator, per Marcus Scriptor

 

Poemas publicate in Facebook

 

02-01-2025: Luminose stella, per John Keats, trad. Martin Lavallée

25-01-2025: Como io te ama, per Elizabeth Barett Browning, trad. Martin Lavallée

11/04/2025: Io vos desira de esser hereticos, per Luigi Ciotti, trad. Luca Ghitti

19/04/2025: Venira le morte, per Cesare Pavese, trad. Luca Ghitti

 

Poemas publicate in revistas

 

Andrew Marvel: “A su prude Dama”. Trad. Martin Lavallée. Posta Mundi, 46, martio 2025, p. 33-34. (anque hic, in le blog del traductor)

Charles Baudelaire: “Le Albatros”. Trad. Martin Lavallée. Panorama 2025-1, januario / februario, p. 22 (anque in Posta Mundi, 46, martio 2025, p. 35; Internovas, numero 229, martio / april 2025, p. 3)

Eduardo Ortega: “Sonetto del depression”. Posta Mundi, 46, martio 2025, p. 13-14.

Jean Hernas: “Sono e lumine” (nulle traductor indicate). Panorama 2025-1, januario-februario, p. 22 [republication ab Le Currero del Mundo, februario 1956]

Marcus Scriptor: “Bea Aranea”, Panorama 2025-1, januario-februario, p. 22 (anque in le section de cantos)

Marcus Scriptor: “Besonios”, Panorama 2025-1, januario-februario, p. 22 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Le clave al satisfaction”, Panorama 2025-2, martio-april, p. 21 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Le plus grande extasis”, Panorama 2025-2, martio-april, p. 21 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Perla nigre”, Panorama 2025-2, martio-april, p. 20-21 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Retorno subite”, Panorama 2025-1, januario-februario, p. 22 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Transformar le mundo con odio”, Panorama 2025-2, martio-april, p. 20 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Marcus Scriptor: “Commandant’ Elephant’ ”, Panorama 2025-3, maio-junio, p. 22 (anque in le section de cantos)

Marcus Scriptor: “Ballerina Mandolina”, Panorama 2025-3, maio-junio, p. 22 (anque in le section de poemas publicate in blogs)

Sergio Bittencourt: “A ille tabula”. Trad. Rodrigo Guerra. Panorama 2025-3, maio-junio, p. 23 [anque in Facebook, vide hic]]

William Shakespeare: “Sonetto 116”. Trad. Martin Lavallée, Internovas, numero 228, januario-februario 2025, p. 3.

 

Poemas recitate in YouTube

 

26/01/2025: Horto sancte, per Chuan Chusé Bielsa

02/04/2025: Ad un passanta, per Charles Baudelaire, trad. Martin Lavallée (anque hic, in le blog del traductor)

 

Romances publicate per capitulos in Facebook

 

George Orwell: Le ferma del animales. Trad. Rodrigo Guerra. Capitulo 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. (vide anque le lista del personages hic e le designo del copertura hic)

 

(2) Activitate musical

 

Cantos publicate in YouTube

 

10/01/2025: Le fortia interne (death metal), per Marcus Scriptor

18/01/2025: Parolas in Interlingua, per Chuan Chusé Bielsa

27/01/2025: Veni, amor de lumine, per Chuan Chusé Bielsa

28/01/2025: Eremía (ΕΡΗΜΙΑ), per Chuan Chusé Bielsa

28/01/2025: Nascer al amor, per Chuan Chusé Bielsa

01/02/2025: Nos ha arrivate usque hic (heavy metal), per Xadamai

04/02/2025: Emotions invisible, per Xadamai

08/02/2025: Clamor de libertate (heavy metal), per Xadamai

15/02/2025: Tu es mi cura, per Chuan Chusé Bielsa

02/02/2025: Humilitate, per Chuan Chusé Bielsa

02/02/2025 Humilitate – Vetule matre (nove version), per Chuan Chusé Bielsa

19/02/2025: Mea Bea Aranea, per Marcus Scriptor

04/02/2025: Io cerca un mansarda, per Chuan Chusé Bielsa

26/02/2025: Interlingua. lingua musical, per Chuan Chusé Bielsa

28/02/2025: Laudes Deo, per Chuan Chusé Bielsa

02/03/2025: Matino de sol, per Chuan Chusé Bielsa

05/03/2025: Lumine, per Chuan Chusé Bielsa

05/03/2025: Lumine, plus lumine, per Chuan Chusé Bielsa

06/03/2025: Cader, per Marcus Scriptor

10/03/2025; Mi rosa, per Marcus Scriptor

14/03/2025: Mar de flores, per Chuan Chusé Bielsa

19/03/2025: Tu es belle, per Chuan Chusé Bielsa

29/03/2025: Le poesia dansa, per Chuan Chusé Bielsa

01/04/2025: Virgine de lumine, per Chuan Chusé Bielsa

02/04/2025: Semper tecum, Regina, per Chuan Chusé Bielsa

04/04/2025: Io vide tu nomine, per Chuan Chusé Bielsa

23/04/2025: Limines de lumine, per Chuan Chusé Bielsa

11/05/2025: Mi patre, per Chuan Chusé Bielsa

20/05/2025: Le canto, per Marcus Scriptor

29/05/2025: Le angelo me dava corage, per Marcus Scriptor

07/06/2025: Jesus Christo in le Pater, per Chuan Chusé Bielsa

19/06/2025: Commendant Elephant (canto humoristic), per Marcus Scriptor

 

(3) Commentos

Sin voler diminuer le merito del cetere autores e creatores, io dicerea que, in le prime semestre de 2025, le prodessa le plus remarcabile in le campo litterari – e, plus generalmente, artistic – esseva sin dubita le traduction de Animal Farm (“Le ferma del animales”), publicate per capitulos in Facebook per Rodrigo Guerra, un cognite interlinguista brasilian qui jam antea habeva surprendite nos con altere tour de force, a saper, su traduction de Alice’s Adventures in Wonderland, que ille comenciava a publicar per capitulos in septembre de 2016 in su blog Linguonauta (inactive desde maio de 2018) e que appareva como libro imprimite solmente in 2024, sub le titulo Le aventuras de Alice in le pais del meravilias, presso Lulu.

Altere remarcabile dato es le numero de cantos: 32 (22 per Chuan Chusé Bielsa, 7 per Marcus Scriptor, 3 per Xadamai). E isto es un tendentia crescente, nam, in solmente le prime duo menses del secunde semestre, 24 cantos esseva jam publicate, isto es, 12 cantos per mense in media! Evidentemente le nove technologias e le crescente uso de IA facilita enormemente le production de cantos de bon qualitate, ergo on pote sperar que iste boom musical va continuar in le proxime menses.

Non obstante, io non pote non citar hic le parolas de Marcus Scriptor (alias Kenneth Platter) in su articulo “Le valor de Interlingua”, publicate le 21-04-2025 in su imperdibile blog Poemas e pensatas:

Un lingua sin cultura es morte. Si nos vole attraher juvenes a Interlingua, nos debe crear cultura pro juvenes. [...]

Nos ha creatores de cultura original, ma nos besonia multes plus. Con le tempore illes venira, le cultura de interlingua crescera, e al mesme tempore le interesse pro le lingua.

Si, Marcus ha ration: nos besonia multe plus de creatores. Un vista attentive al datos supra monstra un evidentia: le revistas apparentemente non pote plenar lor sectiones litterari sin “recyclar” obras jam publicate in blogs o in ancian magazines. Isto significa que il manca obras inedite pro ille scopo, que il non ha nove obras disponibile quando le revistas necessita los. In ultra, le preponderantia de poemas in le creation literari original de interlingua es troppo grande. Il manca original obras in prosa principalmente contos e novellas –, le quales es importantissime pro satiar le gusto del lectores e pro developpar le stilo narrative de interlingua e inricchir su ressources discursive, nuanciar su locutiones e tropos, render plus vivace e expressive su dialogos.

Io spera que iste passar in revista pote contribuer pro divulgar le activitate litterari e musical de interlingua e, principalmente, que illo pote stimular le creativitate de nostre scriptores e creatores de contentos.

Iste compilation, multo probabilemente, non es exhaustive, nam io non ha accesso a omne retes social ni a tote le platteformas. Io me excusa pro possibile omissiones e regratia in avantia omne lectores qui me informa de eventual publicationes mancante.

ACTIVITATE LITTERARI E MUSICAL IN INTERLINGUA (prime semestre de 2025)

    Iste anno io comencia a passar in revista le activitate litterari e musical de interlingua in cata anno. Pro simplificar le carga e non ...